OJQ “ Labeatët “ me mbështetjen e Vis Albania dhe Fondit Shqipëtar të zhvillimit bëri promovimin e trashigimisë natyrore, gjeografike dhe kulturore historike të Malësisë nën Malin e Zi.
Mbas disa takimesh mes stafit të OJQ “LABEATËT” me përfaqësuesit e Organizatës VIS Albania më në krye më zotërinë Pier Paolo Ambrozi me stafin e vet, u bë hartimi i guidës shumë ditore. Guidën e hartuan zonjusha Arjeta Kekaj dhe Luigj Camaj.
Guida turistike shumë ditore për grupin nga Shkreli dhe grupin nga Këlmendi u zhvillua në periudhën: 03.07.2015 deri 07.07.2015. Guida shumë ditore ishte pjesë e projektit të cilin e zhvillon VIS Albania me mbështetjen e FSHZH ( Fondi Shqipëtar i Zhvillimit ).
Qëllimi primarë i aktivitetit ishte që pjestarët e dy grupeve të lartë shënuara ta ushtrojnë pjesën praktike të kursit për tu specializuar për udhëheqjen e guidave për turizmin malorë.
Qëllim tjetër ishte edhe promovimi i trashigimisë natyrore gjeografike dhe kulturore historike e Malësisë Madhe nën Malin e Zi.
Grupi i Shkrelit përbëhej nga këta anëtarë: Gjelosh Kronaj zonjusha Aurela Vulaj, Angjelin Olaj, Anton Mikaj, Nikolin Pepaj, Xhuliano Çekaj, Daniel Olaj dhe Tomas Mihaj. Ndërsa grupi i Këlmendit përbëhej nga: zonja Anna Carboni, zonjusha Arjeta Kekaj, zonjusha Mirela Turkaj, Besnik Pepushaj, Renaldo Vaçaj, Lenader Cekaj, Robert Bunjaj dhe Armando Hysaj.
Gjatë katër ditëve u vizituan shtigjet për turizmin malorë që nga liqeni i Shkodrës e deri në Koritë. Pjesë e guidës me përmbajtje natyrore gjeografike ka qenë: Liqeni i Shkodrës, Kroni i Nenhelmit, kanioni i lumit Cem nga perspektiva e shqiponjës ( nga buzat e kanionit, buzat e Stjepohit, buzat e Delajve ), fshatrat Stjepoh dhe Delaj, Lokali “Tradita” në Stjepoh, Pllaja e Koritës, Luqt e Koritës, Shkëmbi i Sokolit, kanioni i Cemit nga Dinosha e deri në Cemin e Trieshit, dhe ujëvara “Niagara”. Nga përmbajtja kulturore historike u zhvilluan guida në: Dioklenë (kryeqytetin e Dokleatëve), Muzeun Etnografik të Malësisë në Lekaj të pronarit Shtjefën Ivezaj, Kisha e Shën Gjonit në Traboin (Arzë), Udha e Krygjes në kodrën e Xhupajës dhe vorrezat monumentale në Vuksanlekaj. Po ashtu u vizituan restorantet: “Niagara”, “Troja” dhe “Verdi”.
Stafi i OJQ “LABEATËT” u udhëheq nga Luigj Camaj me anëtarët e këshillit: Anton Lulgjuraj (arkeolog), Anton Pllumaj (kameraman), Bernard Hasanaj ( fotograf ) dhe udhërrëfyesi Nosh Lucaj.
Relaizimin e Guidës shumë ditore e koordinoi stafi: Luigj Camaj, zonja Anna Carboi dhe zonjusha Arjeta Kekaj.
Së fundi stafi dha këshilla, sygjerime, vërejtje dhe kritika për punën shumë ditore dhe më në fund solli dhe përfundime duke konstatuar se kjo pjesë e projektit u realizua me sukses shumë të lartë. Po ashtu edhe kursistët dhanë mendimet e veta mbi zhvillimin e guidave.
Udhëtimi u zhvillue me sherbimin e transportit nga agjensia “Kopliku travel” me vozitësin profesionist Gëzim Kola.
Shkruan: Luigj Camaj
Kamera: Anton Pllumaj
Varrezat misterioze ne Vuksanlekaj
Ajo që ndoshta vlen të ceket janë varrezat e fshatit, që i kanë fascinuar të gjithë që i kanë parë. Ato janë të periudhës para se Vuksan Leka është rikthyer në pronat e veta dhe vlerësimi i lashtësisë së tyre ndryshon nga 200-800 vjet, por disa i cilësojnë shumë më të lashta. Janë diku rreth 30 varreza të gdhendura në gurë, të larta prej 1 m deri 1,50 m, të kthyera me kokë nga perëndimi. Gdhendja është bërë në pjesën e përparme dhe të pasme, si edhe në vetë pllakën mbuluese.
Në to gjen të gdhendura simbole nga më të ndryshmet, si të femrave të stolisura, me parzmore, kryqa që janë të lidhur me simbole të tjera, kryqi i trefishtë, hëna e plotë, gjysëmhëna, dielli, ylli gjashtëcepësh, rrathë ciklik, trekëndëshi, katrorët, shkop barinjsh, gjarpërinj, element nga bota shtazore dhe bimore, fëmija pa kokë, nëna me foshnje, burri i moshuar, një gdhendje që i përngjan shqiponjës dykrenare me krahë të ngritur, shpata, gjarpëri i lakuar që mbi kokë ka gjysëmhënën dhe diellin apo një rreth që në brendësi ka një lule me gjashtë petale – apo diku edhe tetë, kryqi kelt i formës së iksit, brirët e dhisë mbi kryqin që ka formë të rregullt në gjerësi dhe gjatësi, dua të ceki këtu se pothuaj të gjithë kryqat që paraqiten aty janë të gjatësisë dhe gjerësisë së njëjtë, shkopi i ndonjë prijësi dhe shumë gdhendje në gurët e tjerë, që kërkojnë kohë dhe ekspertizë që të identifikohen dhe të studiohen që më në fund t`i interperetojmë dhe të kuptojmë se çfarë deshën të thonë ata që i punuan, pra çfarë mesazhesh përçojnë.
Do të ishte mirë që këto gjëra, të cilat u përmendën këtu, të studiohen gjithnjë e më shumë dhe njerëzit kompetentë të merren shumë më seriozisht me to, sepse vetë banorët e Vuksanlekajve e kanë bërë shërbimin e tyre më të mirë, duke i ruajtur ato dhe duke u kujdesur për to 200 vitet e fundit, kohë këto kur janë zhdukur shumë elemente të trashëgimisë sonë. Ka ardhur koha që me to të merren organet e specializuara, dashamirëse dhe të zhveshura nga “izmat” jashtëshkencore.
OJQ “LABEATËT”
