Nga Gjekë Gjonaj
Nëse ju bie rruga pranë fshatit Amull, në Anë të Malit, afër kufirit me Shqipërinë, mund të takoni herët në mëngjes Dedë Shkrelin dhe bashkëshorten e tij Valbonën, pranë një ferme të vogël, duke u kujdesur për lopët e tyre si të ishin njerëz. I përkëdhelin e i pastrojnë ato duke iu transmetuar shumë dashuri, sepse vetëm kështu mund të marrin çdo ditë qumështin me freskinë e cilësinë e duhur. Edhe Deda edhe Valbona janë merakli dhe adhurues të lopëve. Historia e kësaj familjeje punëtore e të suksesshme në fushën e blegtorisë është pak më interesante , sepse kryesisht flitet për fermerë burra e djem, kurse në këtë rast flasim për një grua shumë punëtore ndoshta edhe më e përkushtuar, më e adhurueshme dhe më e respektueshme se burrat.
Punën që bëjnë sot pronarët e kësaj ferme të lopëve qumështore e kanë filluar para disa vitesh. Këtë veprimtari familjare, nga e cila sigurojnë ekzistencën e tyre, më seriozisht e filluan pas martesës së tyre. E nisën me dy tri lopë, kurse nga viti në vit e shtuan numrin e krerëve. E kanë rritur kapacitetin e stallës së lopëve, e kanë modernizuar atë , kanë blerë makinat për mjeljen e lopëve, dhe së fundmi kanë blerë edhe një enë të madhe ( kazan) me kapacitet prej afro 35o litrash për mirëmbajtjen e qumështit. “ Ne menaxhojmë me një fermë të vogël me 13 krerë lopë qumështore të racës mesatare bardhë e zi. Kjo racë është treguar mjaft e mirë dhe e suksesshme për zonën ku ne jetojmë. Në fillim të pranverës rendimenti i tyre mesatar është afro 250 litra qumësht në ditë, kurse tani prodhimi mesatar i qumështit shkon deri në 140 litra në ditë. Shumicën e investimeve të deritashme për krijimin, zgjerimin dhe modernizimin e kësaj fermë i kemi siguruar nga buxheti familjar. Vetëm një herë kemi kërkuar mbështetje financiare ( grante) nga Ministria e Bujqësisë. Vlera e mbështetjes së ministrisë në këtë grant me të cilin kemi blerë kazanin për mirëmbajtjen e qumështit ka qenë 75 për qind , ndërsa vetë financimi ka qenë 25 për qind”, thotë Deda. Shton se çdo veprimtari ( biznes) i ka vështirësitë e veta, por duhet me qenë këmbëngulës që të arrish qëllimet. “ Puna në fermë fillon në ora pesë të mëngjesit e përfundon në ora tetë të mbrëmjes. Kjo është punë mjaft e vështirë me shumë sakrificë dhe nuk të lejon kohë për asgjë tjetër. Sepse mirëqenia e lopëve dhe viçave është përparësia kryesore. Unë dhe bashkëshortja kalojmë çdo ditë duke u kujdesur për kafshët tona, me të cilat kemi ndërtuar marrëdhënie të forta, të cilat janë të pajisura me hapësira të pastra, të rehatshme dhe të thata për të jetuar. Ne me to kemi qaje gjatë gjithë ditës. Ne përpiqemi dhe kemi arritur t’i mbajmë lopët tona të shëndetshme, sepse është ajo që e meritojnë. Dhe në këmbim ato na japin qumësht ushqyes të cilësisë së mirë.”, thotë Deda. Ai shprehet i kënaqur me Qumështoren “ Srna” e cila që nga fillimi i bashkëpunimit të ndërsjellët bën me rregull grumbullimin e qumështit dhe shlyen me kohë të gjitha detyrimet e saj financiare ndaj kooperuesve”, thotë Shkreli.
Fermeri 52 vjeçar pohon se nuk ka problem me sigurimin e ushqimit të lopëve. “ Për të siguruar ushqimin me cilësi të mirë dhe të garantuar morëm përsipër që një pjesë të konsiderueshme të ushqimit ta siguronim vetë. Shfrytëzuam tokat e amullakëve të cilët kaherë i kanë lëshuar shtëpitë e tyre dhe kanë migruar e emigruar në kërkim të një jete më të mirë . Pjesën tjetër të ushqimit të lopëve e blejmë. Prandaj deri më tani nuk kemi pasur problem me sigurimin e ushqimit të lopëve”, thekson Shkreli.
Ky sukses i kësaj familje të vyer, të sjellshme e të ndershme fshatare nuk erdhi krejt lehtë e papritur. Por nga vullneti, puna, përkushtimi, nga këmbëngulja e tyre e vazhdueshme, nga shitja e qumështit në qumështore dhe nga shitja e viçave. Njëkohësisht planifikojnë edhe shtimin e krerëve të lopëve dhe modernizimin e mëtejshëm të fermës.