Shkruan Gjekë Gjonaj
Edhe tri ditë kanë mbetur deri në ndërrimin e moteve. Atmosfera e Vitit të Ri vërehet në sheshet e qyteteve, që janë zbukuruar me pemë të larta, ndriçime shumëngjyrëshe e elemente të tjera dekorative që u përshtaten festave të fundvitit.
Populli shqiptar, që jeton në trojet e tij autoktone shekullore në Mal te Zi, si në Ulqin, Tivar, Podgoricë, Tuz (Malesi), Plavë, Guci e Rozhajë e po lënë pas një vit regresi. Mali i Zi vijon të mbetet një vend i pazhvilluar, me borxh të madh publik dhe me shkallë të lartë të papunësisë. Në këtë shtet, sikur edhe viteve të mëprshme, bilanci në dhjetor është i molisr. Demoralizues. Shumë pak për të mirë ka ndryshuar, kurse shumëçka është me keq se viteve të mëparshme.
Shqiptarët as këtë vit nuk arritën ndonjë sukses që meriton të shënohet e të vlerësohet, si në planin ekonomik, politik, kulturor, ashtu edhe në fushën e të drejtave elementare si popull autokton, të drejta këto të parapara me Kushtetutën e Malit të Zi dhe të garantura me Konvetën Ndërkombëtare.
Në këtë vit të krizës ekonomike, politike, të polarizimeve, arrestimeve për krim të organizuar, vrasjeve të klaneve të ndryshme, protestave, ndarjeve, përçarjeve të mëdha të shoqërisë pozita e shqiptarëve në Mal të Zi si pakicë autoktone jo vetëm se nuk është i kënaqshme, por është përkeqësuar dhe për fat të keq vazhdon të jetë shqetësuese dhe e pazgjidhur.
Shqiptarët në mjaft aspekte kanë mbetur të diskriminuar . Statusi tyre politik dhe socio-ekonomik është dobësuar. Edhe politika shqiptare më shumë është marrë me vetvete se sa ka arritë të jetë e bashkuar në shumë kërkesa të shqiptarëve. Këtë ndasi e përçarje të faktorit politik shqiptar e ka shfrytëzuar pushteti dhe opozita që të zbusin , respektivisht të mos realizojë kërkesat tona.
Shqiptarët në këtë shtet kanë shumë probleme të pazgjidhura. Po përmendim decentralizimin e pushtetit në shumë fusha, veçmas në arsim, Liigjn zgjedhor me të cilin shqiptarët në zgjedhjet e sivjetme parlamentare të 16 tetorit kanë arritur të marrin vetëm një deputet, Ligjin mbi përdorimin e lirë të simboleve kombëtare, çështjen e komunës së mëvetësuar të Tuzit, kthimin e pronave shqiptare, asimilimin, shpërnguljen e shqiptarëve, punësimet proporcionale të shqiptarëve në institutucionet shtetërore, shkollimin në gjuhën amtare në nivelin uuniversitar, investimet e qëndrueshme në trevat ku jetojnë shqiptarët etj. Të gjitha këto dukuri shumë brengosëse të shqiptarëve janë të përcaktuara me Kushtetutë dhe ligje, por mungon vullneti politik që ato të zgjidhen. Thënë shkurt ky vit nuk solli ndryshime pozitive për shqiptarët në Mal të Zi dhe qasja e Podgoricës zyrtare karshi shqiptarëve ka mbetur e pandryshuar. Andaj viti 2017-të është një mundësi e re, një shpresë e re për të bërë gjërat e duhura në drejtim të përmirësimit të jetës së shqiptarëve dhe të popujve të tjerë në këtë shtet multietnik. Është koha që pushtetarët dhe i gjithë spektri politik të jenë më të ndërgjegjshëm dhe më të përgjegjshëm ndaj qytetrëve të vet dhe të sjellin ndryshime pozitive në jetën e tyre.
Urojmë që viti që vjen të shërojë disa plagë të vitit në largim dhe të sjellë më shumë të drejta, punë, siguri, gëzime dhe lumturi në fmiljet tona, të gjithësecilit prej nesh.
