Hajrullah Hajdari – Një jetë në shërbim të dokumentimit të historisë shqiptare
Me pikëllim të thellë u prit lajmi për ndarjen nga jeta të studiuesit të mirënjohur shqiptar nga Mali i Zi, Hajrullah Hajdari, një emër i rëndësishëm i historiografisë dhe i studimeve juridike, që për dekada të tëra i kushtoi jetën ruajtjes së kujtesës historike dhe të drejtave të shqiptarëve në hapësirën malazeze, shkruan Ulqini Online.
I lindur në fshatin Bobosht të Krajës, Hajdari kreu studimet e mesme në Gjakovë, ndërsa formimin universitar e vazhdoi në fushën e administratës dhe të drejtës. Karriera e tij profesionale përfshiu detyra të ndryshme në shërbimin publik në Ulqin, por ishte pikërisht pas daljes në pension që ai iu përkushtua me pasion të plotë punës kërkimore dhe studimore.
Me një qasje të thellë në burime arkivore dhe dokumente historike, Hajrullah Hajdari realizoi një sërë botimesh të rëndësishme që ndriçojnë periudha të errëta të historisë shqiptare në Mal të Zi. Disa prej veprave të tij më të njohura përfshijnë:
- Shqiptarët në Mal të Zi nga Kongresi i Berlinit deri në vitin 1941
- Ulqini në dokumentet malazeze (1880–1915)
- Pronat dypalëshe të shqiptarëve në të dy anët e kufirit Shqipëri–Mali i Zi
- Pozita kushtetuese-juridike dhe politike e shqiptarëve në Mal të Zi nga viti 1945 deri më 1990
Puna e tij ka pasur rëndësi të madhe në dokumentimin e diskriminimit sistematik ndaj shqiptarëve në fusha të tilla si arsimi, përdorimi i gjuhës, pronësia dhe përfaqësimi politik. Përmes fjalës së shkruar dhe faktit historik, ai u bë zëri i atyre që shpesh mbetën të padëgjuar në skajet e historisë zyrtare.
Studiuesi Hajrullah Hajdari përfaqësonte një brez intelektualësh që besonin se e vërteta historike nuk është thjesht një narrativë politike, por një detyrim moral ndaj brezave që vijnë. Ai shërbeu si urë lidhëse mes kujtesës kolektive dhe identitetit të shqiptarëve në Mal të Zi, duke lënë pas një trashëgimi të paçmueshme dokumentare dhe shpirtërore.
Ndarja nga jeta e Hajrullah Hajdarit lë një boshllëk të madh në jetën intelektuale dhe shoqërore të shqiptarëve të Malit të Zi. Në këtë moment zie, përulemi me respekt përballë figurës së tij të ndritur dhe i shprehim ngushëllimet më të sinqerta familjes, miqve dhe të gjithë atyre që e njohën dhe e vlerësuan punën e tij.
Me këtë rast, Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve në Malin e Zi dhe Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” do të organizojnë Orë përkujtimore me rastin e vdekjes së anëtarit të KKSH-së, juristit dhe studiuesit Hajrullah Hajdari.
Ora përkujtimore do të mbahet të premten, më 17 tetor 2025, ora 11:00, në sallën e Kuvendit të Komunës së Ulqinit.
